Bescherm je bedrijf en jezelf: nieuwe regels rond bestuurdersaansprakelijkheid

Wat betekent buitencontractuele aansprakelijkheid?

Buitencontractuele aansprakelijkheid betekent dat iemand verantwoordelijk kan worden gesteld voor schade die hij of zij veroorzaakt, zonder dat er een contract is tussen de betrokken partijen.

Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin je hond schade aanricht aan de tuin van je buurman. Er is geen contract tussen jou en de buurman over de tuin, maar omdat jouw huisdier de schade heeft veroorzaakt, ben je toch buitencontractueel aansprakelijk. Deze vorm van aansprakelijkheid is dus van toepassing op situaties waarin de veroorzaker en het slachtoffer geen contractuele relatie hebben mits er een causaal verband is.

Voor buitencontractuele aansprakelijkheid moeten drie zaken aangetoond worden: is er schade, is er een fout en is er een causaal verband tussen beide.

Nieuwe regels in het Burgerlijk Wetboek

Tot voor kort waren er slechts een beperkt aantal regels die buitencontractuele aansprakelijkheid in België regelden. Begin dit jaar heeft het parlement echter een grondige hervorming goedgekeurd met de invoering van het nieuwe boek 6 in het Burgerlijk Wetboek. Deze wijzigingen hebben grote gevolgen, ook voor ondernemers en vooral voor bestuurders van vennootschappen.

Een van de belangrijkste veranderingen is de afschaffing van de zogenaamde “quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent”. Deze regel beschermde onder meer bestuurders van vennootschappen, maar ook anderen die in opdracht van iemand anders werkten, zoals onderaannemers of werknemers. Hierdoor konden zij maar heel zelden persoonlijk aansprakelijk worden gesteld door derden. De vooropgestelde datum van inwerkingtreding is 1 januari 2025.

Wat houdt de afschaffing van de quasi-immuniteit in?

Vroeger was het zo dat, wanneer een uitvoeringsagent – bijvoorbeeld een bestuurder van een vennootschap – een fout maakte, deze meestal niet persoonlijk aansprakelijk werd gesteld. Alleen in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld bij strafrechtelijke fouten, kon de uitvoeringsagent direct worden aangesproken door een contractant van de opdrachtgever.

Door de afschaffing van deze quasi-immuniteit kunnen vennootschapsbestuurders nu sneller persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor fouten. Dit betekent dat wanneer een bestuurder fouten maakt die leiden tot schade voor een contractant van de vennootschap, hij of zij direct door die contractant kan worden aangesproken, zelfs als de fout geen strafrechtelijke overtreding is.

Wat betekent dit voor jou als ondernemer?

Voor bestuurders van vennootschappen betekent dit dat zij extra waakzaam moeten zijn. Een voorbeeld: stel dat je als bestuurder van een bedrijf onvoldoende ingrijpt wanneer het bedrijf in financiële problemen komt. Als gevolg daarvan kan het bedrijf zijn betalingsverplichtingen aan een leverancier niet nakomen. In dit geval zou de leverancier onder de nieuwe regels niet alleen het bedrijf kunnen aanspreken, maar ook jou persoonlijk als bestuurder.

Deze nieuwe wetgeving maakt het dus belangrijker dan ooit om je taken als bestuurder zorgvuldig uit te voeren en regelmatig te evalueren of je genoeg doet om problemen binnen het bedrijf te voorkomen.

Wat kun je doen om jezelf te beschermen?

1. Verzeker je goed: een goede bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering is nu nog belangrijker geworden. Kijk na of je al verzekerd bent en of je polis nog voldoet aan de nieuwe regels. Neem zeker contact op met liberoo Verzekeringsadvies moest je hier vragen rond hebben.
2. Herbekijk contracten: het kan nuttig zijn om de contracten die jouw bedrijf heeft met klanten of leveranciers goed te bekijken. Aansprakelijkheid kan namelijk vaak beperkt worden via clausules in een contract.

Om je als ondernemer te beschermen tegen de nieuwe regels rond buitencontractuele aansprakelijkheid, kan een eenvoudige clausule in de contracten met klanten een groot verschil maken. Je kan de volgende clausule toevoegen aan nieuwe overeenkomsten:

“De Cliënt aanvaardt dat hij de bestuurders, vertegenwoordigers, aandeelhouders, (zelfstandige) medewerkers, aangestelden en iedere andere soort hulppersonen van de vennootschap niet rechtstreeks of solidair met de vennootschap kan aanspreken in aansprakelijkheid. Dit geldt evenwel niet wanneer de geleden schade het gevolg is van een aantasting van de fysieke of psychische integriteit van de Cliënt of indien de schade het gevolg is van een fout van de hulppersoon met het opzet schade te veroorzaken.”

Hoe implementeer je deze clausule in bestaande contracten?

Voor bestaande contracten is het niet nodig om de volledige overeenkomst opnieuw op te stellen. Het volstaat om een e-mail te sturen naar je klanten waarin je deze clausule doorgeeft als een wijziging van de bestaande afspraken. Denk er aan een ontvangsbevestiging in te stellen voor deze mail, zodat er bewijs is van ontvangst.

De veranderingen in de wet brengen nieuwe risico’s met zich mee voor bestuurders, maar met de juiste voorbereidingen kun je deze risico’s beperken en jezelf beschermen tegen onverwachte aansprakelijkheden.

Bij vragen, neem gerust even contact op met je liberoo boekhoudkantoor of onze collega’s bij liberoo Verzekeringsadvies.

Tip

Op 11 februari 2025 organiseren we een gratis online Lunch & Learn. De collega’s van liberoo Verzekeringsadvies lichten toe wat buitencontractuele aansprakelijkheid inhoudt, welke situaties risico’s met zich meebrengen en hoe je jezelf hiertegen kan beschermen. Inschrijven kan je nu al via deze link.