Wat je moet weten over de sociale verzekering voor zelfstandigen

Wat en wie

Elke zelfstandige, of die nu een eenmanszaak leidt of bedrijfsleider van een vennootschap is, moet zich aansluiten bij een erkend sociaal verzekeringsfonds. Dit geldt ook voor zelfstandigen in bijberoep, die afhankelijk van hun situatie recht kunnen hebben op verlaagde bijdragen of een vrijstelling.

De sociale verzekering voor zelfstandigen is een verplichte verzekering die dient voor de basis gezondheidszorg en pensioenopbouw.

Opgelet, de sociale verzekering vervangt niet de mutualiteit; deze aansluiting blijft ook nog noodzakelijk voor de terugbetaling en tussenkomsten van de medische zorg.

Werking

Sociale bijdragen variëren tussen 20% en 22% van het netto belastbaar inkomen (bruto inkomsten minus kosten) van het inkomstenjaar. Met andere woorden: de sociale zekerheid wordt berekend op het werkelijk verdiende inkomen van het inkomstenjaar.

Dat werkelijk inkomen is echter tijdens het jaar nog niet gekend, daarom worden er tijdens het inkomstenjaar voorlopige bijdragen opgevraagd. Deze bijdragen zijn gebaseerd op het laatst gekende netto beroepsinkomen van 3 jaar terug, zoals aangegeven in de aangifte personenbelasting, verhoogd met een indexatie.

Is er geen gekend netto beroepsinkomen, bijvoorbeeld in de eerste drie jaren na opstart van de activiteit, dan wordt het minimum bedrag aangerekend. In hoofdberoep staat het minimum beroepsinkomen op 16.409,20 EUR.

De voorlopige bijdragen van het inkomstenjaar worden nadien nog geregulariseerd op basis van het werkelijk inkomen dat je tijdens het inkomstenjaar hebt verdiend. Nadat de aangifte personenbelasting wordt ingediend (inkomstenjaar + 1 jaar), zal het sociaal verzekeringsfonds het aangegeven netto beroepsinkomen in het 2^e jaar na het inkomstenjaar herberekenen. Dus in 2024 ontvang je de herberekening op basis van de inkomsten van 2022.

Is er te weinig betaald zal er een extra bijdrage verschuldigd zijn: is er te veel betaald zal het verschil worden terugbetaald.

De sociale bijdragen zijn wel een fiscaal aftrekbare kost en worden van het bruto inkomen afgetrokken om de inkomstenbelastingen te berekenen.

Voorschotten aanpassen

Om te voorkomen dat je later voor verrassingen komt te staan, kun je de voorlopige bijdragen aanpassen aan je verwachte inkomen. Het is belangrijk om een te laag berekende sociale bijdrage naar boven aan te passen om een hoge regularisatie in de komende jaren te vermijden. Ook kan je de sociale bijdragen dan effectief fiscaal aftrekken in het jaar waarin je het inkomen hebt behaald wat meestal aan het hoogste belastingtarief is.

Indien de voorlopige bijdragen te hoog zijn berekend is het mogelijk om deze te verlagen in verhouding tot het ingeschatte netto beroepsinkomen van het inkomstenjaar. Het is echter wel belangrijk mee te geven dat er interesten zullen aangerekend worden indien de berekeningsbasis te laag wordt ingeschat. Voor sociale bijdragen wordt er 3% interesten berekend per kwartaal en 7% bij het overschrijden van het jaar.

Heb je vragen rond je sociale bijdragen, spreek dan zeker je dossierbeheerder even aan.