Nieuwe verplichting voor wie met zelfstandige aannemers werkt
De overheid blijft inzetten op de strijd tegen fiscale en sociale fraude. De inhoudingsplicht – vandaag al van toepassing in onder meer bouw, schoonmaak, bewaking en vleesverwerking – is daarbij een belangrijk instrument. Tot nu toe gold die regeling in de praktijk vooral voor aannemers die werken via een vennootschap. Vanaf 2026 wordt het systeem uitgebreid naar zelfstandige aannemers in een éénmanszaak.
Wat houdt de inhoudingsplicht in?
De inhoudingsplicht verplicht opdrachtgevers om vóór elke betaling te controleren of een (onder)aannemer openstaande fiscale of sociale schulden heeft. Als dat zo is, moet een deel van de factuur worden ingehouden en rechtstreeks doorgestort naar de bevoegde instantie.
De regels zijn eenvoudig:
- fiscale schulden: 15% inhouding op het factuurbedrag (excl. btw) voor de FOD Financiën
- sociale schulden: 35% voor de RSZ
- maximum: 50% als beide schulden tegelijk bestaan
De controle verloopt via Check Inhoudingsplicht. Een snelle handeling die veel risico uitschakelt: wie de check overslaat, kan mee aansprakelijk worden voor de schulden van de (onder)aannemer. Wat vooral problematisch wordt wanneer deze failliet gaat.
Nieuw vanaf 2026: zelfstandigen vallen ook onder de regeling
De belangrijkste wijziging is dat de inhoudingsplicht voortaan ook geldt voor zelfstandige aannemers en onderaannemers die werken als natuurlijke persoon (éénmanszaak). Tot nu toe was de regeling in de praktijk vooral van toepassing op aannemers die werken via een vennootschap.
Werk je met een zelfstandige schilder, elektricien of technicus in een éénmanszaak? Dan moet je vanaf 2026 controleren of die sociale bijdragen verschuldigd is.
Bij achterstallige bijdragen moet je 15% van de factuur (excl. btw) inhouden en doorstorten aan het RSVZ. De verplichting treedt pas in werking wanneer de zelfstandige meer dan 2.500 euro onbetaalde bijdragen heeft.
Uitzonderingen op de inhoudingsplicht
Er geldt géén inhoudingsplicht:
- bij particuliere opdrachtgevers
- wanneer de betalingstermijn van de factuur nog niet verstreken is
- als er een correct uitgevoerd afbetalingsplan loopt bij het sociaal verzekeringsfonds
- wanneer voor dezelfde schulden al een andere inhoudingsplicht werd toegepast
Wat moet je praktisch doen?
De uitbreiding vraagt geen grote organisatieverandering, maar wel een consequente werkwijze. Drie praktische stappen:
• doe altijd een check vóór betaling: controleer via Check Inhoudingsplicht of je (onder)aannemer fiscale of sociale schulden heeft
• bewaar het bewijs: download het attest van de tool en bewaar het digitaal bij de factuur, zo voorkom je discussie bij controles.
• communiceer met (onder)aannemers: laat hen weten dat je verplicht bent deze check te doen en vermijd verrassingen en onnodige vertragingen in betalingen
